Open brief aan Minister Sander Dekker over bezuiniging rechtsbijstand en kamerdebat

Excellentie,

Op 23 januari heb ik het debat in de tweede kamer gevolgd (justitie) over uw plannen met de gefinancierde rechtsbijstand.

Tijdens het debat bleek dat u kennelijk niet op de hoogte bent van de daadwerkelijke gang van zaken en u kennelijk op oneigenlijke gronden het systeem van de gefinancierde rechtsbijstand wilt afschaffen. Waarmee de ongelijkheid in nederland tussen mensen met een dikke portemonnee en mensen zonder geld, levensgroot zal worden.

Ten eerste is opvallend dat u erkent dat de sociale advocatuur voor wat betreft vergoedingen enerzijds onderbetaald wordt. Diverse deskundigen (van der Meer, Wolfsen, Barkhuysen) hebben dit ook onderzocht en er wordt gesproken over 20 jaar aan achterstallig onderhoud. Dit is overigens een nette term, voor chronische onderbetaling en (in feite gewoon) uitbuiting.

Opvallend is dat u er echter geen euro aan het budget wil toevoegen. U wilt eerst allerlei poortwachtersplannen gaan uitvoeren om vervolgens, mócht daar geld uit vrijkomen, de tarieven van de sociaal advocaten daarmee te verhogen.

Minister Dekker miskent de feiten

U miskent echter twee zaken.

Ten eerste miskent u dat het water vele sociale advocaten nu al aan de lippen staat. Deze hébben eenvoudigweg niet de tijd om op uw vage plannetjes te wachten. En u weet dat best. De afgelopen jaren zijn diverse advocatenkantoren failliet gegaan, tonen de cijfers aan dat vele advocaten stoppen en als je nu als beginnend advocaat instroomt, zou je wel gek zijn de sociale advocatuur te kiezen. Kortom, een verdere leegloopeffect dient zich op korte termijn aan. Ik ken diverse kantoren die verlies draaien. En u wil plannetjes gaan maken, wétende én erkennende dat de advocaten worden onderbetaald. Dan is de enige conclusie voor mij dat u als doel heeft – gelijk uw voorganger Fred Teeven, staatsecretaris (in de Groene Amsterdammer: ‘Als je advocaten niet betaalt wordt het met de verdediging ook niet zoveel’) de verdediging van burgers lam te leggen.

Uw daadwerkelijke doel laat zich raden: bezuiniging en 'kaltstellen' van de advocaat

Daarbij is uw redenering vreemd. U erkent dat er te weinig betaald wordt. U meent vervolgens dat zaken die niet bij advocaten thuis zouden horen (daar is overigens ook nog een discussie over te voeren) hier weg moeten worden gehaald. Dit leidt tot minder zaken bij de advocaten en minder omzet. Om vervolgens deze weggehaalde (broodnodige) omzet, vervolgens weer ten dele terug te geven.

Kortom: U wilt de (overigens nauwelijks bestaande) krenten uit de pap halen, de pap bij de nu al onderbetaalde advocatuur laten om mogelijk later, als uw plannetjes en experimenten al zouden slagen, enkele krentjes terug te gooien in de bak met kale pap.

Een eenvoudige wiskundige rekensom laat de resultaten zien:

Advocaten met te weinig geld <MINUS> een aantal zaken en omzet <PLUS> eventueel een deel van de zaken/omzet jaren later mogelijk weer terug in de vorm van een wat hogere vergoeding <IS ALS RESULTAAT>:

EEN VERGOEDING DIE LAGER ZAL ZIJN DAN NU, TERWIJL U ERKENT DAT ADVOCATEN NU AL WORDEN ONDERBETAALD.

Kortom, uw redenering is een drogreden en legt uw daadwerkelijke bedoelingen bloot.

U weet dus zeer goed dat op het moment dat wordt ontdekt dat uw experimenten en plannen funest zijn, de sociale advocatuur zal zijn vertrokken, failliet verklaard en overleden.

Prikkel tot procederen is onzin redenering

Dit vermoeden wordt verder ondersteund met uw totale gebrek aan dossierkennis.

Tijdens het debat meldt u dat er een perverse prikkel tot procederen zou bestaan. Doorprocederen zou lonen.

Los van het feit dat ik geen advocaat ken die er plezier in heeft door te procederen, is het ook nog eens zwáár verliesgevend in civiele zaken door te procederen.

Voor een civiele zaak wordt 8 punten (800€) betaald. In civiele zaken is het volstrekt onmogelijk om meer uren verleend te krijgen (vraag uw cijfers op bij de Raad voor Rechtsbijstand). Een civiele zaak kost minstens 30 uur (conclusie van antwoord, comparitie van partijen, besprekingen voorbereidingen). Ik heb het nog niet eens over getuigenverhoren en aanhoudingen ter zitting en eventueel pleidooi.

Dat is een vergoeding bij doorprocederen van 26€ bruto! Afdoen na zes uur (advies), en een oplossing bereiken, levert € 800/6=€133 euro op per uur. Dus waar heeft u het eigenlijk over?

Daar komt nog veel bij. De vergoeding wordt pas na het einde van de procedure uitbetaald. Renteloos! Een procedure kost jaren. Dat betekent dat ook nog eens jarenlang moet worden ‘voorgewerkt’ en ‘voorgefinancierd'.

Bovendien is goed procederen niet lonend. Ik heb de nodige procedures gewonnen, uiteraard naar mijn inhoudelijke tevredenheid en die van cliënten. Ook daar doe ik het voor.

Vervolgens wordt een proceskostenvergoeding uitgesproken. Op grond van de regelgeving moet ik dan eerst alles in het werk stellen deze op een wederpartij te verhalen, alvorens ik op enige toevoegingsvergoeding aanspraak kan maken. Deze wordt immers doorgaans van de vergoeding afgetrokken! Allemaal extra werkzaamheden. In een procedure die ik voerde tegen de gemeente (en gewonnen heb) ben ik nu al tijden op een bewindvoerder aan het wachten die via de kantonrechter toestemming moet vragen om de proceskostenveroordeling van gemeente aan mij te mogen betalen. Declareren toevoeging kan ik niet, dan wordt deze – niet betaalde vergoeding – in aftrek genomen.

En dan heb ik het nog niet eens gehad over eigen bijdragen innen, risico’s van voorgeschoten griffierechten, kopieerkosten die klanten niet kunnen betalen, 9 cent per gereden kilometer en zo gaat het maar door. Weet u wel wat een appel kost voor een advocaat? Of men even de enorme pakketten aan stukken voor kosten advocaat (cliënt hebben de euro’s niet) in acht-voud en geordend aan het Hof wil aanleveren (anders wordt het gewoon teruggestuurd).

U heeft écht geen idee!

Maar erger nog: Ik krijg de indruk dat u het helemaal niet wílt weten..

Overheid zorgt zelf voor onnodig procederen

In strafzaken kan ik u aangeven dat de hoger beroepen namens clienten niet zomaar worden ingesteld. Dat zou zich al snel wreken bij klanten, Hoven én tuchtrechter.

Ik wil u echter wel verklappen (ik hou het bij) dat mijn hoger beroepen de afgelopen jaren zijn toegenomen. Maar ja, wat wilt u als u niet alleen rechtsbijstand maar óók rechtspraak en openbaar ministerie hebt kaal-bezuinigd. Rechters die 80 uur per week werken (40 betaald) en op hun falie krijgen als zaken worden aangehouden, al is het voor waarheidsvinding. HBO studenten (als het al HBO is) als afhandelaars bij om-zittingen (zonder de ervaren mensen die daar ook zitten tekort te willen doen).

U zou mij daar dankbaar voor moeten zijn! Dat ik ervoor zorg dat het systeem nog functioneert, in de zin dat mede door mijn inzet als sociaal strafrechtadvocaat in hoger beroep mensen alsnóg worden vrijgesproken.

In plaats van mij ongemotiveerd weg te zetten als profiteur, zou u veel beter uw hand in eigen boezem steken. Immers hebben u, en met name úw partij de VVD ervoor gezorgd dat het rechtssysteem én de daarin werkende mensen, jaar na jaar werd uitgekleed én gedemotiveerd. Ik heb nu niet echt de meeste positieve geluiden gehoord vanuit de medewerkers van het Openbaar Ministerie over de bezuinigingen, werkdruk en werkwijze. En dan druk ik mij nog zéér genuanceerd uit.

Als u minder geld wil uitgeven of een stelselverbetering wil doorvoeren, ligt de bal bij u zelf en uw éigen stelsel.

Bij de overheid!